De zaakvoerder is op bezoek bij een buitenlandse klant en net op dat moment krijgt zijn bedrijf bezoek van de sociale inspectie. De zaakvoerder voelt dit aan als vervelend, gezien hij meent geen controle meer te hebben over de situatie. Kan de zaakvoerder eisen dat een inspectie in zijn bijzijn gebeurt en heeft de sociaal inspecteur in dat geval bepaalde verplichtingen waaraan hij moet voldoen?
Beide vragen worden geregeld door het sociaal strafwetboek.
Een eerste belangrijke principe is dat de sociale inspectie zich ten allen tijd (dag en nacht) toegang kan verschaffen tot alle plaatsen die aan zijn bevoegdheid zijn onderworpen of waarvan zij kunnen vermoeden dat er personen werken die onderworpen zijn aan de wetgeving waarop zij controle uitoefenen. Het komt er dus op neer dat een sociaal inspecteur geen rekening moet houden met de zaakvoerder wanneer hij een controle wenst te doen. Alleen hun wettelijke bevoegdheid om te controleren op het ogenblik van het binnentreden van een pand zal van belang zijn.
De sociaal inspecteur zal de nodige maatregelen moeten nemen om de werkgever te contacteren
De tweede problematiek betreft de vraag in hoeverre de sociaal inspecteur zich in afwezigheid van de werkgever toegang mag verschaffen tot informatiedragers die gegevens bevatten waarop hij controle uitoefent (bijvoorbeeld loonfiches, arbeidsovereenkomsten, arbeidsreglementen,…), en/of eventueel de informaticasystemen die deze dragers opslaan. In dat kader voorziet het sociaal strafwetboek dat de sociaal inspecteur de nodige maatregelen moeten nemen om de werkgever te contacteren om toegang te krijgen tot de informatiedragers of de informaticasystemen waarop ze opgeslagen zijn. Hoe ver deze ‘nodige maatregelen’ reiken is echter niet bepaald. De redelijkheid zou toch vereisen dat men meermaals probeert telefonisch contact te nemen met de zaakvoerder.
Als de sociaal inspecteur de werkgever aan de lijn krijgt zal deze logischerwijze twee keuzes hebben. Ofwel heeft de zaakvoerder aan de inspecteur de toestemming zich toegang te verschaffen tot de gevraagde documenten en/of informaticasystemen ofwel doet hij dit niet en verleent hij geen medewerking. In dat laatste geval kan de sociaal inspecteur gebruik maken van zijn opsporingsbevoegdheid om zich de nodige documenten eigen te maken. Dit betekent dat hij in principe zelf op zoek gaat naar de documenten en de zaakvoerder geen vat heeft op wat de sociale inspectie te zien krijgt en meeneemt.
Een afwezige zaakvoerder zal dus in principe evenveel mogelijkheid hebben of een aanwezige zaakvoerder, in zoverre natuurlijk dat hij bereikbaar is. Indien hij niet bereikbaar is zal de sociaal inspecteur ook zijn opsporingsbevoegdheden kunnen aanwenden. Indien u dit wenst te vermijden zal het aan te raden zijn een aangestelde te machtigen om aan de sociale inspectie de nodige documenten te verschaffen.
